Robna proizvodnja
SADRŽAJ:
1.UVOD 2
2.OPŠTE KARAKTERISTIKE ROBNE PRIZVODNJE 2
3. OSNOVNE FAZE U DOSADAŠNJEM RAZVOJU 3
ROBNE PROIZVODNJE 3
3.1. Prosta robna proizvodnja 4
3.2. Kapitalistička robna proizvodnja 5
4.RAZLIČITA TEORIJSKA POLAZIŠTA U OBJAŠNJAVANJU
ROBNE PROIZVODNJE 6
4.1. Nastanak teorije vrednosti 6
4.2. Teorija radne vrednosti 7
4.3. Subjektivna teorija vrednosti 7
ZAKLJUČAK 11
LITERATURA 12
Deo teksta Robna proizvodnja
Prvi istorijski oblik robne proizvodnje poznat je pod nazivom prosta (ili sitna) robna proizvodnja. Ona se temelji na privatnom individualnom vlasništvu samih proizvodača na sredstvima za proizvodnju. Naime, vlasnici sredstava za proizvodnju su istovremeno i *** tuđe radne snage nije karakteristika proste robne proizvodnje. Drugim rečima, u ovom sistemu robnog privređivanja proizvođači rade (uključujući tu i njihove članove domaćinstva) sopstvenim sredstvima za proizvodnju.
Sitni robni proizvođači su zanatlije ili individualni poljoprivredni proizvođači. Oni proizvode za tržište (prodaju). Dobijenu protivrednost za prodatu robu prisvajaju kao rezultat svoga rada. Oni tako obezbeđuju svoju egzistenciju. Naime, *** koje su sami proizveli sopstvenim sredstvima za proizvodnju - sitni robni proizvođači obezbeđuju uslove svoje reprodukcije kao i sredstva za sopstvenu egzistenciju (naravno, i za egzistenciju članova svoje porodice) ukoliko ostvaruju sve veću protivvrednost za svoju robu. To je, znači, osnovni motiv proste robne proizvodnje. U stvari, sitnim robnim proizvodačima objektivno je nametnuto da teže prisvajanju što vcće mase vrednosti, jer kao robni proizvodači i kao potrošači jedino tako mogu da obezbede potrebna sredstva za svoju egzistenciju.
U robovlasništvu i feudalizmu pored dominirajuće naturalne proizvodnje, postojala je i robna proizvodnja samostalnih zanatlija i slobodnih seljaka. U robovlasništvu je postojala i jedna posebna vrsta robnih proizvodača. To je, naime bio jedan poseban oblik robne proizvodnje koja je bila zasnovana na robovskom radu (tzv. ergasterije). To su bili slučajevi kada su se *** i neposrednih proizvodača (robova), javljali kao "proizvođači" određenih vrsta materijalnih dobara namenjenih prodaji (najčešće oružja). I u kapitalizmu, uz dominirajuću krupnu kapitalističku robnu proizvodnju, postoji robna proizvodnja samostalnih sitnih zanatlija i sitnih individualnih poljoprivrednih robnih proizvođača. Najzad, ona postoji i u uslovima krupne robne proizvodnje mešovite privrede. Naime, to su privrede u *** koja se temelji na različitim svojinskim oblicima, takođe postoje i sitni robni proizvodači (zanatlije i individualni poljoprivrednici).
Dakle, lako ni u jednom društvenom sistemu nije dominirajući oblik, prosta robna proizvodnja se pojavljuje u privredama različitog društvenog karaktera (robovlasništvo, feudalizam, kapitalizam). Naime, u svim tim sistemima to je sitna *** sredstvima za proizvodnju sa osnovnim motivom da prodajom svoje robe obezbede sopstvenu egzistenciju kao robni proizvodači i kao ličnosti (potrošači).